Alles voor uw
trouwe viervoeter
van verzorging
tot chippen

Al jaren wordt aandacht besteedt aan de grote hoeveelheid teken in Nederland. Dit naar aanleiding van het Persbericht uitgegeven door de Universiteit van Wageningen over het aantal besmette teken met de bacterie Borrelia in Nederland (2007). Deze bacterie kan de ziekte van Lyme veroorzaken bij mens en dier.

Uit het onderzoek van de Universiteit van Wageningen blijkt dat de kans een besmetting op te lopen van een teek in ons land tweemaal zo groot is als in de rest van Europa, waarbij gebieden als Schouwe Duivenland, Goeree Overflakkee, Drenthe en de Waddeneilanden met stip boven aan staan. Gemiddeld 20% van de teken in Nederland is besmet met de Borrelia bacterie, terwijl in andere delen van Europa dit percentage op 10% ligt.

Deze bacterie bevindt zich in de darm van teken, meer specifiek de Ixodes teek. Als de teek zich in de huid van een hond of kat hecht en bloed zuigt, gaat de bacterie zich vermenigvuldigen en via het speeksel of de darminhoud de hond of kat besmetten. De meeste dieren die gebeten worden  met een geïnfecteerde teek zullen echter nooit de ziekte van Lyme krijgen.

Onderzoek heeft uitgewezen dat de teek zich minimaal 24 uur moet voeden om voldoende bacteriën over te dragen om ziekte te veroorzaken. Vroege verwijdering van teken verkleint dus de kans op ontwikkeling van ziekte.

De klachten van Lyme Disease kunnen bestaan uit:

• gewrichtsontsteking aan meerder gewrichten en dus pijn en kreupelheid
• verlies van eetlust
• uitdroging
• koorts
• sloomheid
• gezwollen lymfeklieren
• algehele malaise
• kreupelheid
• aantasting van nieren

Een rode plek rondom de beet zoals we bij mensen met Lyme zien, zien we vaak niet bij de hond of kat, omdat we deze vaak missen door de vacht; het ontbreken van een rode vlek wil dus niet zeggen dat uw huisdier geen Lyme disease kan hebben. Het ontwikkelen van een bult op de plaats van de beet zegt niets over het wel of niet ontwikkelen van Lyme.Jaren na de infectie kunnen soms nog symptomen optreden, zoals gewrichtsklachten (stijf en pijnlijk), ontstekingen van de lymfevaten en koorts. Soms worden ook hartspierontstekingen en nierinfecties gezien.

Ook kunnen symptomen aan het centrale zenuwstelsel optreden. Deze uiten zich in gedragsveranderingen zoals agressiviteit, epileptische aanvallen en andere neurologische verschijnselen.

Omdat de symptomen kunnen ontstaan lange tijd nadat de teek heeft gebeten wordt soms niet direct de link met de ziekte van Lyme gelegd. Het is daarom belangrijk de plek waar een teek heeft gezeten de dagen daarna te blijven controleren op roodheid.

Diagnose

De diagnose wordt gesteld op basis van een combinatie van gegevens: historie (tekenbeet), ziektebeeld, bloedonderzoek (haematologie, biochemisch profiel en serologie), uitsluiten van andere ziektes (complicaties, concomiterende ziektes) en de reactie op de antibioticum (Doxycycline) behandeling (binnen 1-2 dagen koorts en kreupelheid verdwenen).

Haematologie en biochemisch profiel zijn meestal normaal. Antilichamen (serologie) zijn pas aantoonbaar 3 – 5 weken na infectie en kunnen lang in het bloed aanwezig blijven (maanden tot soms jaren). Antilichamen tonen slechts aan dat de hond in contact (geweest) is met Borrelia burgdorferi. Kweek en PCR worden om meerdere redenen – betrouwbaarheid, kosten, invasiviteit monstername, wachttijd tot uitslag – niet uitgevoerd. Röntgenfoto’s kunnen geadviseerd worden om andere oorzaken van kreupelheid uit te sluiten.

Therapie

Doxycycline 10 mg / kg LG, elke 24 uur, gedurende 30 dagen of amoxycilline 11 – 22 mg / kg LG, elke 8 – 12 uur, gedurende 30 dagen. Bij voorkeur samen met de voeding.

Amoxycilline wordt met name geadviseerd bij pups i.v.m. eventuele verkleuring van het jonge gebit als gevolg van doxycycline. Een huisdier met Lyme reageer normaal gesproken binnen enkele dagen op de behandeling. Wanneer de ziekte niet snel genoeg wordt gediagnosticeerd kan de ziekte chronisch worden en ernstige nierschade veroorzaken

Preventief antibiotica geven bij elke tekenbeet wordt afgeraden omdat de kans om daadwerkelijk ziek te worden klein is en complicaties zelden voorkomen. Er moet rekening worden gehouden met het feit, dat antibiotica niet alle bacteriën in het lichaam bereiken/doden.

Besmetting

In het bos is het risico op een tekenbeet het grootst, gevolgd door de eigen tuin en de duinen. Volgens de onderzoekers is het verrassend dat, op wandelen na, tuinieren de grootste kans op een beet oplevert. Dit betekent dus ook dat als uw hond of kat lekker in de tuin loopt rond te struinen hij een grote kans heeft om daar een tekenbeet op te lopen. Mensen en dieren worden door volwassen teken gebeten, maar veel vaker door de nimfen, die veel kleiner zijn. Vooral in voor- en najaar (maart tot oktober) zijn ze actief. Teken wachten hun gastheren op, hangend aan twijgjes en grashalmen of hoge planten.

Het duurt een tijdje voordat een teek zich heeft vastgezet. Dit doen ze met behulp van een cementlaagje. De zuigsnuit werkt zich daarbij diep in de huid en 24 uur daarna wordt speeksel van de teek in de wond en dus in het bloed gespoten.

Wanneer een teek voor die tijd wordt verwijderd, zal er in het algemeen geen probleem ontstaan. Het is dus verstandig altijd een tekenpen of tekenlasso mee te nemen, zodat de teek direct verwijderd kan worden. Nooit de teek vooraf ‘verdoven’ met alcohol, brandende sigarettenpeuken etc. want dan raakt hij ‘in de stress’ en gooit hij als in een shockreactie alle gifstoffen uit zijn lijf in de huid.

Preventie

Teken zijn actief bij temperaturen > 5-10 °C en vooral in de periode maart – oktober. Er zijn vier mogelijkheden voor preventie: (1) tekenvrije / -arme omgeving creëren, (2) tijdig en op de juiste manier teken bij de hond verwijderen, (3) de hond met tekenbestrijdingsmiddelen behandelen en (4) de hond vaccineren tegen Borrelia burgdorferi.

Tekenvrije / -arme omgeving

Teken bevinden zich in lage dichte begroeiing (dus niet in bomen): dode bladeren, schaduwrijk hoog gras, varens, bosbessenstruiken e.d. Minder op open vlaktes: open weiden, uiterwaarden, hei e.d. Teken komen ook voor in tuinen (!) en (stads)parken.  Preventie is dus mogelijk door adequaat tuinonderhoud en de keuze van een andere uitlaatplek. Lees voor meer en actuele informatie: tekenradar.nl

Teken verwijderen

Transmissie van Borrelia van de teek in de hond vindt plaats 36-38 uur (variatie 24-48 uur) na de beet. Dagelijkse tekencontrole is een zinvolle preventieve maatregel. Bij dichtbehaarde honden en kleine nog niet volgezogen teken kan dat lastig zijn. Geen ‘verdovende’ middelen gebruiken; ontsmettingsmiddelen pas nadat de teek eruit getrokken is. De teek is bij het verwijderen niet besmettelijk voor de mens.

Teken bestrijdingsmiddelen

Hond

• Bravecto tablet voor de hond (werkt 3 maanden)
• Simparica tablet voor de hond (werkt 5 weken)
• Vectra D pipetten (ook voor buitenland)
• Scalibor tekenband
• Seresto vlooien- en tekenband
• Stronghold pipetten

Kat

• Bravecto Spot on voor de kat (werkt 3 maanden)
• Stronghold pipetten
• Seresto vlooien- en tekenband

Vaccinatie tegen Borrelia

Merial heeft een vaccin tegen ziekte van Lyme in de handel gebracht onder de naam Merilym 3. Voor de Nederlandse situatie is het de vraag of vaccinatie zinvol is. Vaccinatie zou in elk geval wel zinvol kunnen zijn voor honden die voor langere tijd (maanden tot jaren) in een voor Borrelia endemisch gebied in het buitenland verblijven. In dat geval is het raadzaam om eerst bij de lokale dierenarts te informeren naar de noodzaak van deze en overige vaccinaties.

Wij kunnen u goed adviseren en hebben goede preventieve middelen tegen teken voor hond en kat. Om tekenbesmetting van uw huisdier te voorkomen zijn er verschillende middelen verkrijgbaar. U kunt gebruik maken van pipetten, die op de huid tussen de schouderbladen, 1 x per maand toegediend moeten worden. Voor de pipetten geldt in de meeste gevallen dat dit een combinatie met een vlooienbestrijdingsmiddel is, zodat u in één handeling uw huisdier preventief kunt behandelen tegen vlooien en teken. Voorbeelden van pipetten die zowel tegen vlooien als teken werken zijn Bravecto® (kat), Vectra® 3D (hond) en Stronghold®. Tevens is er de mogelijkheid gebruik te maken van een tekenband van het merk Scalibor®. Deze band bestrijdt zowel de teek als ook het zandvliegje (het zandvliegje brengt de Leishmania parasiet over). Ook de Vectra® 3D pipetten hebben deze eigenschap. Het zandvliegje komt met name voor in landen rondom het Middellandse Zee gebied. Voor honden die mee gaan (op vakantie) naar het buitenland is de Scalibor® band een geschikte oplossing om preventief te behandelen tegen teken en het zandvliegje. De Scalibor® Protectorband bevat deltamethrin en biedt effectieve bescherming tegen teken en door teken overgebrachte ziekten. Het voordeel van de Scalibor® band is dat het de aanhechting van de teken voorkomt. Dit in tegenstelling tot veel pipetten waarbij de teek eerst moet bijten voordat de teek dood gaat. De Scalibor® band werkt 6 maanden. Voor mensen die liever een pipet in de nek toedienen is de Vectra® 3D dus een goede oplossing.

Van belang voor alle dieren en mensen is:

Verwijdering van teken

Kijk uw hond na elke wandeling goed na op teken. Vindt u een teek? Verwijder de teek dan zo snel mogelijk, liefst met een tekenpincet.

Vroege diagnostiek

Vertoont uw huisdier hier bovengenoemde klachten dan is het goed zo spoedig mogelijk uw huisdier door uw dierenarts te laten onderzoeken.

Heeft u nog vragen, twijfelt u dan niet om contact met ons op te nemen.