Zwemmersyndroom bij pups
Over dit syndroom wordt weinig gesproken en misschien ook wel omdat weinig mensen deze aandoening herkennen. Zeker is dat het een ontwikkelingsstoornis is die vaker voorkomt dan veel mensen denken. Voor menig fokker is dit syndroom een ware nachtmerrie.
Herkennen van een “zwemmer”
Op een leeftijd van 10-16 dagen, de leeftijd waarop pups normaal gesproken beginnen met lopen, lukt het de pup niet om te gaan staan. Vooral de achterbenen worden niet onder het lichaam gebracht, maar liggen zijwaarts, soms doen ook de voorbenen volledig mee. Als een pup, met deze aandoening, probeert vooruit te komen maken de voor- en achterpoten zijwaartse bewegen, dit lijkt op zwemmen, vandaar de term “zwemmer”. Naast deze zo karakteristieke stand van de voor- en/of achterpoten, komt het vaak voor dat de pup ook een afplatting van de borstkast heeft.
Oorzaken van het zwemmersyndroom
We hebben te maken met een ontwikkelingsstoornis van de pup, waarbij we niet kunnen spreken van dé oorzaak bij een zwemmer, maar er is sprake van een groep van oorzaken. Een hele kleine groep pups zijn zwemmers omdat ze lijden aan een probleem van het zenuwstelsel (b.v. water
hoofd), een probleem van het hart of een bacteriële dan wel virale infectie doormaken of hebben doorgemaakt. De grootste groep pups die zwemmer zijn hebben problemen uit een of meerdere van de navolgende categorieën:
- De snelst groeiende of zwaarste pup uit het nest
- De bodem van de werpkist is glad
- Achtergebleven ontwikkeling en kracht van de bespiering
- Hypermobiliteit van de gewrichten (zeer slappe gewrichtskapsels)
- De pup wordt geboren met een iets afgeplatte borstkas
Oorzaken en gevolgen van afplatting van de borstkas
Indien een pup zwaar is en niet kan staan rust zijn hele gewicht op de borstkas, daardoor komt de meeste druk op het borstbeen terecht. Het gevolg hiervan is dat het borstbeen naar binnen wordt gedrukt en dat de ribben ter hoogte van het borstbeen naar binnen worden gebogen.
Hierdoor wordt de borstholte in ernstige mate verkleind met als gevolg dat het hart, dat normaal gesproken voornamelijk aan de linkerzijde van de borst te voelen is, dermate in de knel komt te zitten tussen het borstbeen en de ruggenwervels dat het dwars in de borstkast komt te liggen.
Schematisch een normale borstkas (links) en verschillende gradaties van afplatting van ernstig (midden) naar zeer ernstig (rechts)
Door het kleiner worden van de ruimte in de borstkas en het dwars in de borstkas komen te liggen van het hart kunnen de longen zich niet meer helemaal ontplooien en begint de pup ademnood te vertonen. Dit uit zich in een snellere en oppervlakkige ademhaling, waarbij soms wat vocht uit de neus komt. Soms neemt de benauwdheid dusdanige vormen aan dat de pups het hoofd en hals gestrekt houden. Dat is ook de reden dat de pups hoog gelegen plaatsen opzoeken. Ze happen bijna naar adem en de verschijnselen doen erg denken aan een longontsteking.
Behandeling van de “zwemmer”
De behandeling is natuurlijk mede afhankelijk van de oorzaak. Indien de pup in kwestie overgewicht heeft dan is het natuurlijk zaak om de hoeveelheid voeding iets te minderen. Men kan een voeding geheel of gedeeltelijk vervangen door het toedienen van een electrolytenmix (b.v. orace®). Daarnaast is het altijd, ongeacht de oorzaak, nodig om de bodem van de werpkist te bedekken met b.v. een vet-bed, waardoor de zwemmer meer steun heeft bij het gaan staan.
Hierdoor worden de kapsels van de gewrichten minder overbelast. Ook “training” is aan te raden, hierbij moet er voor gezorgd worden dat de bespiering van de borstkas (pectoraal-spieren) en de achterbenen (adductoren) toeneemt. De “training” houdt in het op de benen zetten van de pups, massage van de spieren en het bewegen van de gewrichten in de juiste richting. Indien de pup wat ouder is, is het mogelijk om de pup te laten “zwemmen” in een teil of bad. Er kunnen ter ondersteuning van de spieropbouw verschillende preparaten worden toegediend, per injectie of oraal, dit afhankelijk van de oorzaak.
Om verdere overbelasting van de gewrichten te voorkomen is het soms nodig de voor- en/of achterpoten met een elastisch verband of elastiek bij elkaar te brengen zodat het spreiden voorkomen wordt. Bij ernstige afplatting van de borstkas is het nodig om op de hieronder aangegeven manier het borstbeen te ontlasten om verdere afplatting te voorkomen.
Er wordt naast de voorpoten een verdikking aangebracht. Dit kan met behulp van elastisch verband, maar ook door een kous te gebruiken en daar wattenverdikkingen in aan te brengen. Het gevolg is dat het borstbeen vrij komt te liggen van de ondergrond.
Bij pups die last hebben van een duidelijk afgeplatte borstkas dient meestal een breedspectrum antibioticum gebruikt te worden om bronchitis en/of longontsteking te voorkomen.
Prognose
Dit is natuurlijk per geval verschillend, maar wat een grote invloed op het verloop heeft is het moment van onderkennen van het probleem. Als men te laat in actie komt kan het wel eens te laat zijn en is euthanasie de enige oplossing.
Toch is bij snel ingrijpen de prognose in het algemeen gunstig. De pups herstellen voorspoedig en men kan op oudere leeftijd geen negatieve effecten meer ontdekken.
Erfelijkheid
De mate waarin deze aandoening erfelijk is, is zeer moeilijk aan te geven, hier omtrent bestaan geen duidelijke gegevens.