Aspergillose in de neus bij de hond
Aspergillose is een schimmel infectie veroorzaakt door Aspergillus fumigatus, een soort van gemeenschappelijke schimmel die overal in het milieu voorkomt. Bij gezonde honden komt Aspergillus voor in de neus, keel en pharynx. Het betreft een opportunistische aandoening. Dat wil zeggen dat de schimmel alleen in bepaalde situaties (zoals bij verminderde weerstand) problemen kan geven.
Blootstelling aan Aspergillus fumigatus bij dieren met een verminderd immuunsysteem kan aspergillose veroorzaken ter hoogte van de longen, neus en keel. Jonge volwassen honden met een lang hoofd en neus (bekend als langschedelig rassen) zijn meer vatbaar voor de nasale vorm van aspergillose. De aandoening is pijnlijk en de honden worden vaak slomer en eten minder graag.
Klinisch belang bij honden
Een snotneus of bloedneus is een veel voorkomend klinische teken van Aspergillose bij honden. De infectie komt het meest voor bij honden die 3 jaar of ouder zijn. De honden met Aspergillose hebben veel neusuitvloeiing, die niet stinkt en niet reageert op de gewone behandelingen met antibiotica en ontstekingsremmers. Een typisch kenmerk is ook dat dieren met Aspergillose een soort witte lijn vertonen aan de neus door de chronische irritatie en uitvloeiing. Deze kan zo erg zijn dat er zelfs zweren aan de neusingang voorkomen.
Er is ook een meer zeldzame, verspreide vorm van Aspergillose waarbij vooral het skelet en het cardiopulmonaire systeem (hart en longen) aangetast wordt.
Symptomen
De symptomen van nasale Aspergillose zijn niezen, pijn, bloeden uit de neus, verminderde eetlust, zwelling van de neus en lange termijn neusuitvloeiing uit de neusgaten met slijm, pus en/of bloed. In een aantal gevallen kan er verlies van pigment of weefsel van de neusspiegel optreden.
Andere tekenen, die niet specifiek zijn voor de ziekte, zijn koorts, gewichtsverlies, braken, en anorexie.
De schimmel lost het kraakbeen in de neus op, wat een pijnlijk proces is. De klachten ontstaan geleidelijk en worden vaak niet opgemerkt. De hond vermijdt het aanraken van de neus, wil soms niet uit de bak eten, is rustiger en minder speels.
Oorzaken
Aspergillus wordt vaak gevonden in stof, hooi, en gras. De nasale vorm van de ziekte wordt gewoonlijk gezien bij honden die veel buiten zijn en boerderij honden.
Zoals eerder vermeld is het een opportunistische infectie waarbij een dier waarschijnlijk alleen problemen krijgt als het immuunsysteem al verzwakt is. Honden met immunodeficiëntie (een onvermogen om een normale immuunrespons te produceren) lopen een hoger risico. Ook bij honden met een voorste luchtweginfectie staat het immuunsysteem onder druk en kan de schimmel daar misbruik van maken.
Diagnose
De diagnose is moeilijk te stellen. Met röntgenfoto’s of CT-scan van de neus zien we soms botafbraak. Botafbraak kan ook het gevolg zijn van tumoren in de neus. Bij rhinoscopy (met een camera in de neus kijken) zien we soms een erge ontsteking met wit beleg. Een schimmelkweek kan groei van Aspergillose aantonen, maar is onbetrouwbaar. Ook serologie (opsporing van antilichamen in het serum tegen de schimmel) is niet betrouwbaar.
Behandeling
De behandeling is afhankelijk van de ernst en uitgebreidheid en kan systemisch ( m.b.v tabletten of drankjes) of lokaal zijn. Lokale behandeling heeft veruit de voorkeur, omdat de systemische behandeling langdurig en duur is, met veel bijwerkingen en minder kans van slagen. Bij de Lokale behandeling worden antischimmelmiddelen in de neus gebracht, wat in de meeste gevallen leidt tot blijvende genezing, al kunnen meerdere behandelingen nodig zijn.
Er zijn verschillende mogelijkheden:
- Buisjes plaatsen in de voorhoofdsholten: dit is de goedkoopste optie. Onder narcose worden de buisjes aangebracht. Gedurende 14 dagen wordt 2 x daags met een anti-schimmelvloeistof gespoeld. Het spoelen wordt vaak als vervelend ervaren door de hond (vergelijk water in de neus) en de hond moet een kraag om.
- Onder narcose worden de voorhoofdsholten geopend en samen met de neus gespoeld. Daarna wordt een zalf aangebracht en worden de holten weer gesloten. Onder narcose wordt het afwijkende weefsel uit de neus verwijderd, waarna de neus wordt gespoeld en zalf ingebracht. De kans op succes is afhankelijk van de mogelijkheid al het afwijkende weefsel te verwijderen.
- Behandeling onder druk: Na het schoonmaken en spoelen van de neus wordt de neus afgesloten en de geneesmiddelen onder hogere druk in de neus gebracht. Deze behandeling duurt een uur, waarbij de hond elk kwartier een kwartslag wordt gedraaid. Het zeefbeen moet wel intact zijn en daarom moet er altijd voorafgaand aan de behandeling een CT-scan worden gemaakt. Deze laatste vorm van behandelen is veruit de duurste en omdat de resultaten niet altijd beter zijn, hebben de eerdere opties de voorkeur.