Hyperthyroidie bij de hond
Wat is hyperthyreoïdie?
Hyperthyreoïdie is de aandoening waarbij de schildklier te veel schildklierhormoon thyroxine (T4) produceert. Thyroxine is een belangrijk hormoon wat er voor zorgt dat allerlei stofwisselingsprocessen op de juiste manier verlopen. Wanneer er te veel thyroxine geproduceerd wordt, zal dat leiden tot een versnelde stofwisseling met allerlei gevolgen.
In tegenstelling tot de situatie bij katten is hyperthyreoïdie een zeldzame aandoening bij de hond. De meeste honden met hyperthyreoïdie worden aangeboden vanwege een massa, een schildkliertumor, in de hals. Meer dan 85% van de schildkliertumoren bij de hond zijn carcinomen (maligne/kwaadaardig). Meestal worden adenomen (benigne/goedaardig) niet bij de levende hond ontdekt omdat ze vaak klein zijn. Symptomen zoals dyspneu (moeilijke ademhaling) of dysfagie (moeite met eten) kunnen ontstaan door infiltratieve groei en de grootte van de tumor. Metastasering (uitzaaiing) van schildkliertumoren komt vaak voor bij de hond, met name naar de regionale lymfeknopen en de longen. Schildkliertumoren ontstaan meestal bij oudere honden met een gemiddelde leeftijd van 9 jaar en worden relatief vaak bij de boxer gezien.
De meeste honden met schildkliertumoren zijn euthyreoot (normaal T4 concentratie) of hypothyreoot (te lage T4 concentratie). Ongeveer 10-15% van de honden met een schildkliertumor heeft een functionele tumor met hypersecretie van schildklierhormonen.
Wat zijn de symptomen van hyperthyreoïdie?
Honden die aan hyperthyreoïdie lijden kunnen de volgende symptomen hebben:
- gewichtsverlies ondanks enorme eetlust (polyfagie)
- veel drinken (polydipsie)
- veel plassen (polyurie)
- hyperactiviteit
- rusteloosheid
- verhoging van de hartfrequentie
- spijsverteringsklachten als diarree
Wat is de oorzaak van hyperthyreoïdie?
In 90% van de gevallen is de oorzaak van hyperthyreoïdie een kwaadaardige tumor van de schildklier (adenocarcinoom) die de verhoogde productie van thyroxine veroorzaakt. Een andere oorzaak is de groep honden die met thyroxine wordt behandeld in verband met juist een te traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) en waarbij de dosering te hoog is.
Onlangs werd de afdeling endocrinologie van de UKG geconfronteerd met een nieuwe, nog niet beschreven, vorm van hyperthyreoïdie bij de hond; de voedsel-geïnduceerde hyperthyreoïdie. Deze vorm zal mogelijk steeds meer gezien worden vanwege de toenemende populariteit van rauw vlees diëten.
Hoe stellen we de diagnose hyperthyreoïdie?
Op basis van de klinische verschijnselen en vooral op de bloedspiegel van het hormoon thyroxine stellen we de diagnose. Daarnaast zal het plasma TSH gehalte verlaagd zijn (geremd door de hoge T4 spiegel) en vaak kan een massa in de hals worden gevoeld.
Wat is de behandeling van hyperthyreoïdie?
Omdat een kwaadaardige tumor vaak de oorzaak is van hyperthyreoïdie bestaat de behandeling uit het chirurgisch verwijderen van de schildklier. Eventueel kan gekozen worden voor een combinatie met chemotherapie, vanwege de grote kans op uitzaaiingen naar de regionale lymfoklieren en de longen.
Wat is de prognose van hyperthyreoïdie?
Omdat de oorzaak vaak een kwaadaardige tumor is, die frequent uitzaait, is de prognose gematigd.