Huidgisten bij de hond
Malassezia pachydermatis is een gist die behoord tot de normale huidflora van de hond. Ongeveer 50% van de gezonde honden zijn drager van de gist op de huid en/of in het uitwendige oorkanaal.
Onder normale omstandigheden is het afweersysteem van de huid voldoende in staat om dit organisme in de huid onder controle te houden. Door diverse achterliggende oorzaken van huidaandoeningen komt het tot een verstoring van dit afweer mechanisme waardoor het tot een Malassezia infectie en ontsteking kan komen. Voedingsallergie en atopie zijn belangrijke voorbeelden van aandoeningen waardoor deze gisten een belangrijke complicerende factor vormen.
Veranderingen in het microklimaat ter hoogte van de huid kunnen zijn:
- Overproductie van sebum (talgsmeer) of cerumen (oorsmeer)
- Vochtigheid (neusplooi, lipplooi)
- De epidermale barrière die kapot gaat
- Atopische dermatitis
- Pyoderma
- Ectoparasieten
- Endocriene problemen (vb. Hypothyroïdie)
Malassesia pachydermatis produceert een aantal enzymen (vb. lipasen en proteasen) die de huidbarrière kapot maken en op die manier een aantal ontstekingsmediatoren doen vrijkomen. De oorspronkelijke klachten worden steeds erger; roodheid, ontsteking en jeuk van de huid, vette vacht, de typische geur, schilfers en korsten. Sommige rassen zijn gevoeliger: West Highland White Terriër, Sharpei, Basset, Duitse Herder, Cocker Spaniël, Poedels, Teckels en Setters.
De diagnose is via microscopisch onderzoek vrij gemakkelijk aan te tonen. Bestrijding van de gist alleen heeft vaak weinig zin als de oorzaak gewoon aanwezig blijft. Het is hierom verstandig dat we onderzoek doen naar de achterliggende oorzaak.
Malassezia is GEEN besmettelijke huidaandoening en komt meestal seizoensgebonden voor, voornamelijk vanaf het einde van de lente tot het begin van de herfst. Dit is ook de periode dat we de meeste patiënten met allergische dermatitis zien. Jeuk is altijd aanwezig en kan soms heel hevig zijn. De dieren verspreiden een specifieke geur (ranzige boter) en hebben een vettig aanvoelende huid. De haren hebben door de vettigheid soms een grijs uitzicht. De letsels zijn gelokaliseerd en bevinden zich meestal op de buik, binnenkant van de dijen, de oorschelpen, tussen de tenen en de lippen.
Links chronische otitis (oorontsteking) en rechts pododermatitis (huidontsteking ter hoogte van de voeten/tenen) met Malassezia
De diagnose is vrij makkelijk te stellen op basis van de klinische symptomen en een huidafkrabsel of oorswab dat gekleurd wordt.
Links electronenmicroscopische opname van Malassezia en rechts microscopische opname na kleuring
Vaak is een langdurige behandeling noodzakelijk. Deze kan bestaan uit een lokale behandeling en/of gecombineerd met algemene behandeling. Dit is afhankelijk van de ernst en de locatie van de klachten.