Alles voor uw
trouwe springende viervoeter
van chippen
tot verzorging

Als katten dierenartsen zien we dat er tandhalslaesies ontstaan in de tanden of kiezen bij de kat. Eigenlijk is een tandhalslaesie een ouderwetse benaming, de ziekte wordt nu FORL of ORL genoemd. FORL staat voor Feline Odontoclastische Resorptieve Laesies.

FORL is een progressieve aandoening, dit wil zeggen dat als de ziekte zich eenmaal openbaart bij 1 element er na verloop van tijd steeds meer tanden en kiezen aangetast zullen worden.

De tanden en kiezen worden dan aangetast op de overgang van tandkroon (boven het slijmvlies) en tandwortel (onder het slijmvlies). De laesies ontstaan doordat tandoplossende cellen (odontoclasten) aangezet worden tot resorptie (afbreken) van het tandweefsel.

Oorzaak

De combinatie van ontstekingen aan het mondslijmvlies en het voorkomen van lokaal vitamine D activeert de odontoclastische cellen die caviteit (= een holte in de tand) veroorzaakt. Het is niet het gehalte aan vitamine D in het voer, maar meer de aanwezigheid van lokaal vitamine D in het parodontale ligament in combinatie met een gingivitis of parodontitis. Het is erg belangrijk dat de katten een gezond gebit hebben. Het bestrijden van tandplak en tandsteen vermindert de kans op het ontstaan van tandresorptie.

Symptomen

Een tandhalslaesie herken je doordat net boven het tandslijmvlies een stukje bloederig weefsel zit. Het slijmvlies puilt in deze holte uit. Soms zie je echt een gat in de tand of kies. Tandhalslaesies verzwakken de tand of kies. De laesie kan tot aan of zelfs in de zenuwholte komen. Dit geeft hevige pijn, vergelijkbaar met kiespijn bij mensen. De kat weigert vaak om te eten. Er wordt met een scheve kop gegeten om de pijnlijke kant te ontzien. De tand of kies kan afbrokkelen en zelfs afbreken.

De FORL’s kunnen met een röntgenfoto in beeld gebracht worden. Soms is er al onder het slijmvlies een FORL begonnen en is dit alleen met een röntgenfoto zichtbaar te maken.

Samenvattend…

Wanneer moet je aan een FORL denken? Als een kat één of meerdere van de volgende verschijnselen heeft:

• Uit de mond stinken
• Overmatig speekselen
• Vermageren
• Niet willen eten
• Met een scheve kop eten
• Geen koude vloeistoffen willen drinken
• Plotseling stoppen met eten of drinken
• Humeurig is

Therapie

Er zijn verschillende therapieën geprobeerd. Variërend van vullen met amalgaam, witte vullingen, speciale vullingen die tegen een vochtig milieu kunnen (glasionomeer), gebitsreiniging onder sedatie, daarna polijsten en preventieve fluorbehandelingen.

Echter niets geeft verbetering en de odontoclasten blijven het tandweefsel afbreken. Bij afgebroken tanden of kiezen zie je vaak nog wortelresten zitten.

De enige afdoende therapie, om de kat pijnvrij te krijgen, is het trekken of extraheren van de aangetaste tand of kies. We gebruiken hiervoor een speciale elevator. Deze snijdt de lamellen tussen het element en het slijmvlies van de tandkas rondom het element los en door daarna druk op het element te zetten wip je deze er zo uit. Kiezen boren we eerst doormidden. Dit moet omdat een kies meerdere wortels heeft.

Links de speciale elevators en rechts schematisch het losmaken van de elementen

Doormidden boren van de kies

Preventie

Probeer het ontstaan van FORL’s te voorkomen door het ontstaan van tandplak en tandsteen tegen te gaan. Poets de tanden en kiezen. Als er tandsteen aanwezig is, laat het gebit schoonmaken onder verdoving. Een zogenaamde professionele gebitsreiniging. En ga daarna de tanden en kiezen poetsen.

Want de oorzaak was of is: De combinatie van ontstekingen aan het mondslijmvlies en het voorkomen van lokaal vitamine D activeert de odontoclastische cellen die caviteit (= een holte in de tand) veroorzaakt. (zie eerder onder oorzaak)

Het bestrijden van tandplak en tandsteen vermindert de kans op het ontstaan van tandresorptie

Bron: Dierenkliniek Wilhelminapark