Progesteronbepaling in het bloed
U wilt graag een nestje fokken met uw teef of wilt graag uw reu laten dekken. Wanneer is nu het juiste moment voor deze dekking? Het komt vaak voor dat de reu en teef niet dichtbij elkaar wonen en er ver gereisd moet worden, zeker dan wilt u wel dat de dekking op het meest vruchtbare moment plaats vindt. Aangezien teven gemiddeld maar tweemaal per jaar loops worden, is het van belang het juiste moment van de oestrus te kennen. De bepaling van progesteron in het bloed bij teven zegt iets over het moment van de oestrus.
Een vaste dag nemen na de start van de loopsheid als moment van de dekking geeft vaak veel teleurstelling. Dit is te begrijpen, want elke hond is anders en geen cyclus verloopt precies hetzelfde.
Onderzoek aan de Faculteit Diergeneeskunde te Utrecht heeft aangetoond dat van alle teven die 2 achtereenvolgende dekkingen leeg waren gebleven 90% de volgende loopsheid wel drachtig werd alleen door het juiste dek tijdstip te bepalen. Dit tijdstip bleek dan overigens vaak niet tussen de ’traditionele’ 10e-13e dag te liggen maar veel eerder of juist later.
De test
Meestal is een teef dekrijp tussen de 11e -13e dag van de loopsheid, maar er zijn grote individuele verschillen. In onze praktijk zien we teven die op de 9e dag al vruchtbaar zijn, maar uitschieters naar de 18e dag zijn ook geen uitzondering. Gelukkig is het tegenwoordig mogelijk om met een simpele bloedtest het ideale dek tijdstip vast te stellen. Met deze test wordt het gehalte aan progesteron (zwangerschapshormoon) in het bloed bepaald. Op het moment dat de eisprong plaatsvindt, ontstaat er een snelle stijging van het bloed progesterongehalte en kan een betrouwbaar dek advies gegeven worden. De resultaten van deze methode zijn goed, het drachtigheidspercentage schommelt rond de 90% (drachtig en nest).
Andere methoden, zoals het maken van uitstrijkjes geven wel een indruk of de teef loops is, maar zijn beslist niet betrouwbaar voor dek tijdstipbepaling. Daarbij komt dat het aankleuren en microscopisch bekijken van slides nooit zo precies en objectief is als de waarden van een ELISA bloedtest. Wij beschikken intern over een progesteron bepalingsapparaat. Hierdoor krijgt u de uitslag al binnen 2 uur. Wanneer het opgestuurd zou moeten worden naar een laboratorium duurt dit altijd langer dan 8 uur. Dit is zeker van belang wanneer de reu en teef ver uiteen wonen.
Uitvoering
De praktische uitvoering is simpel. Op de 7e -8e dag van de loopsheid wordt het eerste monster genomen. Is het progesteron nog laag dan moet de test 2 of 3 dagen later weer worden herhaald totdat een stijging is vastgesteld. Gemiddeld moet er per teef 2-3 maal bloed afgenomen worden.
Patiënten keuze
Alle fokteven komen in aanmerking voor een dergelijke begeleiding, maar zeker als de teef al eens gemist heeft, de reu ver weg woont of er een KI gedaan moet worden, is het aangewezen om een progesterontest te laten uitvoeren alvorens de dekking te laten plaatsvinden.
Resultaat test
Tot vlak voor de eisprong is er in het bloed van de teef vrijwel geen progesteron meetbaar. Na de eisprong stijgt dit gehalte snel. Het optimale dek tijdstip ligt bij een progesteronwaarde tussen 11 en 25 ng/liter. Het juiste dek moment is afhankelijk van welke methode en test er gebruikt wordt. De dierenarts kan uitgaande van een normaal stijgingspatroon tot ca. 2 dagen vooruit het optimale dek tijdstip voorspellen.