Pododermatitis (ontsteking van de voeten) bij knaagdieren

Pododermatitis, ofwel ontsteking in de huid van de voet, wordt regelmatig gezien bij konijnen en cavia’s. Bij de cavia wordt het ook wel ‘bumble foot’ genoemd, omdat de voetzooltjes een gezwollen en misvormd uiterlijk kunnen krijgen. Bij konijnen wordt het vaker rond de hakken gezien en ook wel ‘sore hocks’ genoemd. Bacteriën vanuit de omgeving, zoals Staphylococcus aureus, zorgen voor infectie van de huid en de weefsels daaronder. In enkele gevallen kan er zelfs ontsteking van het bot  ontstaan.

Wat zijn de symptomen?

De aangedane pootjes kunnen kaalheid en wondjes met korsten onder de voeten vertonen. De huid rondom de wondjes kan gezwollen, rood en pijnlijk zijn. Het dier  zal minder bewegen, eventueel minder gaan eten en kreupelheid vertonen.

Wat is de behandeling?

In milde gevallen van pododermatitis, waarbij enkel lichte zwelling en roodheid te zien is, kan er worden volstaan met aanpassingen in de leefomgeving van het dier. Hierdoor zal het risico op ontstekingen aan de pootjes verminderen. Tips ter bevordering van de gezondheid van de voeten worden verderop  besproken.

Bij een voetprobleem dat ernstiger is dan hierboven beschreven is ook diergeneeskundige zorg noodzakelijk. De wonden moeten worden verzorgd d.m.v. voetbaden en/of verzachtende zalf. Zo nodig zullen er antibiotica en pijnstillers worden voorgeschreven. Wanneer er getwijfeld wordt of het bot ook ontstoken is kan er een röntgenfoto worden gemaakt. In enkele gevallen is het nodig een poot te verbinden of kan zelfs een operatie nodig zijn om dood weefsel te verwijderen. De behandeling is vaak intensief en langdurig. Daarnaast zal het dier op een bodembedekking van kranten of handdoeken moeten staan i.v.m. de hygiëne van de wondjes.

Wat is de prognose voor dieren met pododermatitis?

Milde gevallen reageren over het algemeen goed op aanpassingen in de leefomgeving. Bij ernstige gevallen is de prognose meer gereserveerd. Het is vaak moeilijk om de infectie te bestrijden en de voet goed schoon te houden. Wanneer een dier niet op de ingezette behandeling reageert en het bot ook is ontstoken kan in sommige gevallen amputatie noodzakelijk zijn.

Hoe krijgt mijn dier pododermatitis en hoe kan het voorkomen worden?

Overmatige druk op de voeten kan kaalheid en eeltvorming geven, maar wanneer de huid ook beschadigd raakt kan er een pododermatitis ontstaan. Het is vaak een combinatie van verschillende factoren zoals zwaarlijvigheid, huisvesting, gedrag, voeding en hygiëne die dit veroorzaken. Enkele voorbeelden zijn: gebrek aan beweging a.g.v. een te kleine kooi, veel stampvoeten met de achterpoten, bodembedekking die de voetzooltjes beschadigd (bijvoorbeeld zaagsel bij cavia’s of draadvloeren) of een te vochtige bodembedekking. Dit laatste zorgt ervoor dat de huid verweekt en daardoor kwetsbaarder voor infectie met bacteriën.

Een paar tips om de gezondheid van de voeten te optimaliseren, om daarmee het  risico op ontstekingen te verkleinen:

• Voldoende grote kooi of ruimte voor beweging à minder druk op de poten, minder risico op overgewicht
• Goede sanitaire voorzieningen: regelmatig schoonmaken van de kooi à door vochtige bodembedekking wordt de huid kwetsbaarder, tevens groeien bacteriën erg goed onder deze
• Goede vloeren: glad en droog à scherpe randjes of onregelmatige  oppervlakken kunnen de huid van de voetzooltjes beschadigen
• Zachte, dikke, droge en schone bodembedekking
• Dagelijkse controle van de voeten
• Goede voeding en het voorkomen van overgewicht (max 20 gram/kg/dag aan brokvoeding)
• Regelmatig knippen van de nagels