Astma bij de kat (Feline Asthma)
Wanneer uw kat een aanhoudende hoest heeft, kan uw kat astma hebben.
Astma is de meest voorkomende oorzaak van diepere luchtwegproblemen (hoesten) bij katten. Het wordt gedefinieerd als een aandoening waarbij de luchtstroom wordt gelimiteerd. Dit kan spontaan oplossen of met behulp van medicatie. Het onderscheid met chronische bronchitis is soms moeilijk. Chronische bronchitis wordt gedefinieerd als een ontstekingsziekte van de lagere luchtwegen die zorgt voor een dagelijkse hoest, waarbij andere oorzaken van hoesten zijn uitgesloten. Vaak zijn de symptomen relatief mild en heeft de kat er weinig last van. Maar astma kan ook een ernstige aanval met ademnood veroorzaken. Hoest kan in sommige gevallen ook door longworm veroorzaakt worden. Dit is zeer eenvoudig te verhelpen met Stronghold®.
Microscopisch beeld van de kleine luchtwegen; bij a normale luchtwegen en bij b astmatische luchtweg voor 50% verstopt met ontstekingsmateriaal en slijm
Astma wordt veroorzaakt door een ontsteking (irritatie) van de luchtwegen zonder een infectieuze oorzaak. De luchtwegen van een kat met astma zijn hyperreactief en reageren op prikkels waarop normale longen niet zouden reageren. Deze prikkels kunnen bijvoorbeeld sigarettenrook zijn, pollen of huisstofmijt.
Als reactie zwelt de wand van de luchtweg op, wordt er veel vocht geproduceerd en knijpen de luchtwegen samen. Hierdoor ontstaat er een vernauwing of verstopping van de luchtwegen dat zich uit als een astma-aanval waarbij de kat moeite heeft om genoeg lucht binnen te krijgen.
Wat zijn de symptomen?
De meeste katten met astma vertonen terugkerende hoest- en/of benauwdheidsaanvallen. Sommige katten hebben langere periodes waarbij ze enkel mild hoesten. Een aantal katten krijgen een acute astma-aanval met plotselinge hoestbuien en een piepende ademhaling en ademnood. Bij uitademen hebben astmatische katten vooral problemen omdat de al vernauwde luchtwegen dan verder ineenvallen. Vaak ademen astmatische katten dan met de bek open.
Hoe weet mijn dierenarts dat mijn kat astma heeft?
Aan de hand van de geschiedenis en de symptomen van de kat, zal de dierenarts astma als waarschijnlijke diagnose stellen. Dit kan dan bevestigd worden door uitgebreider onderzoek, waarbij ook andere oorzaken kunnen worden uitgesloten.
De dierenarts zal uw kat goed lichamelijk onderzoeken waarbij vooral het luisteren naar de longen belangrijk is. Er kan een soort kraken op de longen worden gehoord. Tussen de aanvallen door kan dit onderzoek echter normaal zijn. Verder is een röntgenfoto van belang omdat hiermee longschade kan worden aangetoond die typisch is voor astma.
Bij een lichte vorm van astma kan de röntgenfoto echter ook normaal zijn. Verdere diagnostiek kan bestaan uit het verzamelen van slijm uit de luchtwegen (bronchoalveolaire lavage, waarbij veel van een bepaald type ontstekingscel (eosinofiele granulocyten) worden aangetroffen) of het uitvoeren van een bronchoscopie (dit wordt gedaan door met een buisvormige camera in de luchtwegen te kijken) om te controleren hoe de luchtwegen er van binnen uitzien. Het nadeel van een bronchoscopie is dat de kat hiervoor onder narcose moet en dat de luchtwegen van een kat zeer smal zijn waardoor het moeilijk is om diep in de longen te komen.
Op de röntgenfoto’s vele met slijm en ontstekingsvocht dichtgeslibde lagere luchtwegen. Normale longen zijn door een grote mate van luchthoudendheid zonder witte vlekken en zien er op de foto veel zwarter uit.
Hoe kan ik mijn kat helpen?
Het is belangrijk om de prikkels die leiden tot een astma-aanval bij uw kat te vermijden. U kunt hierbij denken aan sigarettenrook, stoffige kattenbakkorrels en drijfgassen (bijv. wc-verfrisser en deodorant). Dit blijkt in de praktijk erg moeilijk te zijn. Ook speelt overgewicht een grote rol bij astma en afvallen is hierbij dus van belang.
Wat kan mijn dierenarts doen?
Astma is een ziekte die niet genezen kan worden en dus is een levenslange therapie hierbij vaak nodig. Bij katten met milde symptomen, zoals af en toe een milde hoest, wordt geen behandeling ingesteld. Wanneer het een ernstiger vorm van astma betreft is er medicatie nodig. De kat zal medicijnen krijgen om de astma-aanvallen te onderdrukken. Bij zeer ernstige benauwdheid zal de kat in een zuurstofkooi geplaatst worden.
De eerste stap in de therapie bij astma is het verminderen van de ontsteking door het geven van ontstekingsremmers (corticosteroïdentabletten of dexamethasondrank).
De tweede stap is het geven van een middel om de longen weer open te zetten, zodat de ademhaling gemakkelijker wordt (theophyline). In bepaalde gevallen kan er door verminderde afweer een bacteriële infectie ontstaan. Het zal dan nodig zijn om ook antibiotica te geven.
Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van astma bij katten is het gebruik van inhalatiebehandeling waarbij de medicatie niet via tabletten maar via de inademingslucht van de kat wordt gegeven. Dit gebeurt met een masker op het gezicht van de kat (Aerokat®). Dit vereist wel enige training, maar de meeste katten laten dit wel toe. De voordelen van deze manier van toediening van medicijnen is dat het medicijn direct in de luchtwegen terecht komt waar het effectiever is, terwijl er een veel kleinere dosis in de rest van het lichaam belandt. Dit is een groot voordeel ten opzichte van medicijnen die via de mond worden toegediend. De behandeling bestaat in dit geval uit een bronchodilatator (een middel dat de luchtwegen verwijdt) en een corticosteroïd (ontstekingsremmer). In eerste instantie 2 x daags, maar dit kan op effect worden afgebouwd. Soms is inhalatie van alleen een corticosteroïd voldoende.
Astma is een ziekte die niet genezen kan worden en met verloop van tijd in ernst toe kan nemen. De meeste astmatische katten hebben een levenslange begeleiding nodig en een geregelde (of continue) behandeling. Met een goede begeleiding en de juiste behandeling zullen de meeste katten met astma een goed leven hebben.